Sự thật 6
Tiêu cực là bạo lực vô hình
Phu phụ tương kính như tân.
Phu phụ tương kính như tân cách
Tương ngộ tầm tư tất tự thiên, Nam nhi hữu học thuỷ ngôn hiền. Phụ nhân thiếu tiểu đương tri kính, Cập trưởng gia hoà vạn sự viên. (trích Tuyển thơ Tế tửu Quốc Tử Giám Khiếu Năng Tĩnh, NXB Hội nhà văn, 2010) Bản dịch của Dương Văn Vượng: Gặp gỡ suy ra cũng tự trời Làm trai có học mới nên người Gái thì từ bé hay điều kính Lớn giữ nhà yên mọi việc vui. Thói thường hay nghe lời răn “Vợ chồng tương kính như tân”, song có mấy ai hiểu rõ thế nào là tương kính như tân và làm sao thực hiện. Thực ra, tương kính như tân đơn giản là lấy lễ nghĩa đối đãi với nhau, trân quý nhau như chủ nhà (ta) hành xử tôn trọng khách (bạn đời). Người Việt có từ “nghĩa” rất sâu sắc đến nỗi không thể dịch sang một ngoại ngữ khác mà chuyển ngữ được cái thâm thúy của từ “nghĩa”. Độc đáo hơn, tiếng Việt còn có từ “mình”, vừa là chính mình (ta), vừa là mình (bạn đời). Như khách quý đến thăm nhà, bạn đời của ta và ta cho nhau cơ hội thực hành nguyên tắc “tương kính như tân” - nền tảng đảm bảo mối tương giao tích cực, là tâm thế giao tiếp loại bỏ phán xét, so sánh và thậm chí cả góp ý, hoàn toàn bao dung và biết ơn bạn đời và bản thân mình, tôn trọng vạn sự như “nó là”. Đồng thời, “nghĩa” phu phụ còn là sự thấu hiểu nguồn cơn sâu xa bên dưới những biểu hiện tiêu cực, vì ẩn đằng sau những dằn vặt, hờn tủi ấy là những mộng ước chưa thành, những vết thương còn rướm máu. Ừ, rõ là chẳng ai muốn đau khổ, song sự thật phũ phàng là không phải ai cũng đủ sức mạnh để vượt qua nghịch cảnh, ngay cả khi ta rất, rất muốn họ thay đổi. Vậy, khi nào thì sâu hóa bướm? Ta không thể can thiệp bằng cách thúc ép, so sánh, phán xét hay thậm chí góp ý, vì thực tế là ai cũng có thừa lời góp ý xây dựng rồi, bạn đời của ta chỉ cần vòng tay bao dung của ta mà thôi! “Chỉ cần em nắm tay anh Bao nhiêu giông gió sẽ thành bình yên.” (Thơ Nguyễn Thiên Ngân) |